Saatli Karadul (Latrodectus Mactans)
Karadul (Latrodectus Mactans, Latrodectus Tredecimguttatus, Black widow), Theridiidae familyasından zeytin tanesi gibi siyah ve parlak örümcek. Genellikle karanlık yerlerde, tavan aralarında yaşar. Sekiz gözü vardır. Karın bölgesinde tepeleri birleşik iki üçgene benzeyen kırmızı veya turuncu renginde "kum saati" gibi bir işaret bulunur. Ortalama 10-12 milimetre büyüklüktedir. Avrupa'nın güney bölgesinde sık rastlanır.[1]
Genellikle odun yığınlarının arasında, meyve ve sebze bahçelerinde, garajlarda, ve dışarıda bulunan tuvaletlerde bulunur.[2] Ağ tuzakları kurarak avlanır. Çaprazvâri tellerle ördüğü ağın ortasında kısa bir tünel bulunur. Burada böceklere pusu kurar. Dişi, eşleşmeden sonra çoğu zaman erkeğini yediğinden dolayı karadul olarak da bilinir.[1] Örümceklerin birçok türünde erkeğine göre 4–5 kat büyük olan dişinin çiftleştikten sonra erkeğini yediği doğrudur. Ancak bu erkeklerin bir gecelik zevk uğruna katlandıkları bir sonuç değil, kendi nesillerini devam ettirebilmek, kendi evlatlarını ürettirebilmek için kendilerini dişiye kurban etmeleridir.[3] Dişi karadul örümceği, erkek karadul örümceğinden daha tehlikelidir.[2]
Karadul, mayıs ve eylül aylan arasında rastlantı sonucu insanları sokup zehrini onlara akıtır.[4]
Dişisi, kuvvetli bir zehre sahip olmakla beraber, sokmasından kaynaklanan rahatsızlık, abartılmaktadır. Zehri, bir insanı öldürebilecek kadar tehlikeli olmasa da, her yıl karadul ısırmasından 15 insan ölür. Bu, köpekbalığı ısırmasının 2 katıdır.[1] Karadul örümceğinin ısırmasında;
- Isılan bölge, hissizleşene kadar kişi, ısırıldığını anlamayabilir.
- Zehir, nörotoksiktir; spinal sinir merkezlerine direkt etki yapar
- Şiddetli krampları, karın kaslarının tahta sertliğinde olması, göğüste sıkıntı ve 24 saatten sonra solunum zorluğu oluşur
- Alt kısım ısırıklarında batın semptomları daha spesifiktir
- Baş dönmesi, terleme, bulantı, kusma ve deri döküntüleri görülür
- Ölüm seyrektir, genelde 48 saatte şikayet azalır
- Buz kompres ve temel destek tedavisi yapılır.[5]
Şilili bilim insanları, karadul (latrodectus mactans) tarafından ısırılan insanların genel olarak taşikardi ve uzun süreli ereksiyona maruz kaldıklarının bir hekim tarafından gözlemlenmesi üzerine bu konuda araştırmaya başlamışlardı.
Şili'nin bazı bölgelerinde yerel dilde “Şili buğday örümceği” olarak adlandırılan karadulun zehri, özel ve ev yapımı bir yöntemle sulandırılarak, cinsel enerji elde etmek amacıyla kullanılıyor.[6]
Karadul Ağı
ABD'li araştırmacılar, örümceğin ağ örerken kullandığı iki proteinin DNA'sının haritasını çıkarmayı başardı. Bu sonuç, ultra-dayanıklı ürünler üretilmesinin yolunu açabilecek.
California Üniversitesi uzmanlarının sırrını ortaya çıkardığı ağ, dayanıklılığı ve esnekliğiyle diğer örümceklerin ağlarından çok daha sağlam olarak biliniyor. Bu esneklik, ağa müthiş bir enerjiyi emebilme imkanı veriyor.[7]
Bu maddeyi yapay olarak elde etmeyi hala başaramayan bilim insanlarının örümcek çiftliği kurup, örümcekleri sağarak, ipliklerini aldıklarını biliyor muydunuz? Yaklaşık 2,5 santimetre boyundaki bu örümceklerden günde hayvan başına 320 metre (yaklaşık 3-5 gram) iplik elde ediliyor ve bu iplikler ABD ordusuna kurşun geçirmez yelek yapmada kullanılıyor.[3]
Örümcek ağının özellikleri; askeri, tıbbi ve sportif sahalarda ilgililerin özellikle dikkatini çekiyor. Daha dayanıklı kurşun geçirmez yelek, daha sağlam tıbbi malzeme ve spor aleti üretmek mümkün olabilecek.[7]
Kurân'da Bir Sembol Olarak Karadul (Ankebût)
«Allah'tan başka dostlar edinenlerin örneği kendisine ev edinen dişi örümceğin örneğine benzer. Gerçek şu ki, evlerin en çürüğü (en güvensizi) dişi örümceğin evidir. Keşke bilselerdi!» (Ankebut Sûresi 41)
Ayette “ankebut” kelimesi ile dişi örümcek kast edilmektedir. Ayetteki çekimlerin dişiliğe göre yapılması da bunu gösterir (Arapça'da erkek ve dişi çekimleri farklıdır). Ne yazık ki çevirmenlerin bir kısmı ayetteki bu ayrıntıya özen göstermemişlerdir.
Hayvanlar üzerine yapılan araştırmalarda örümcekler ile ilgili çok ilginç saptamalar yapıldı. Bu saptamalar, Kuran'da en güvenilmez ev olarak neden özellikle dişi örümceğin evinin gösterildiğini ortaya koymaktadır.
Canlıların çok büyük bir bölümünde erkekler, dişilere nazaran daha iri daha kuvvetlidir. Örümcekler, dişilerin erkeklerden daha büyük olduğu azınlıktaki canlı türlerinden biridir. Örneğin örümceklerin "Saatli Karadul" (Latrodectus Mactons) türünde dişilerin uzunluğu, erkeklerin uzunluğunun dört katına kadar ulaşabilmektedir.
Canlı türleri, genelde evlerini; sıcaktan, soğuktan, düşmanlardan ve her türlü zarardan korumak için inşa ederler. Oysa örümcek, evini; yok etmek, zarar vermek evine yanlışlıkla uğrayanları yemek için inşa eder. Bu yüzden evlerin en güvenilmezi, örümceğin evidir. Dişi örümcek (karadul), cinsel ilişkiye girdikten sonra kendi erkeğini de yemektedir. Bu yüzden dişi örümceğin evi, bırakın başkalarını kendi erkeği için bile güvenilmezdir. Eğer erkek örümcek, cinsel ilişkiden sonra kaçmayı başarabilen ender şanslı erkeklerden değilse dişisinin evi, kendi mezarı olacaktır.[8]
Kaynaklar
[1] tr.wikipedia.org/wiki/
[2] www.realage.com.tr/v2/Karadul-orumcegi_4_105_3643.htm
[3] www.veterinerara.com/tag/karadul
[4] www.kadinlarsitesi.com/karadul-orumceginin-sokmasi/
[5] www.forumalev.net/diger-hayvanlar/290129-karadul-latrodectus-mactans.html
[6] arsiv.ntvmsnbc.com/news/409708.asp
[7] arsiv.ntvmsnbc.com/news/411200.asp
[8] www.cennetulbaki.com/ankebut-karadul-1145.html
