Provokasyon (Provakasyon) Nedir?
Provokasyon (Fr. Provocation), tahrik, [1] mevcut dengeyi oluşturan ve sisteme içkin olan sabitliklerin (sabitlenmiş ilişkilerin) kırılmasına yol açması bağlamında öğretici sonuçlar çıkarması kaçınılmaz olan eylem tarzı ve bir sistemin (insan, insan topluluğu, eko sistem, semantik ve syntaktik sistemler) sınırlarını zorlayarak kimi zaman sonucu önceden kestirilen, kimi zamansa sadece sistemin tanınması amacını güden dokunuşlar ya da mevcut dengeyi bozacak bir unsurun sisteme dahil edilmesi olarak ifade edilebilir.[2] Türkçeye Batı dillerinden girmiş, anlamı "kışkırtma" olan bu sözcük,[3] herhangi bir kişiye, gruba, kuruluşa veya devlete karşı girişilen ve onları sonradan ağır sonuçlar verecek bir karşı eylemde bulunmaya zorlayan, önceden tasarlanmış girişim [4][5] ya da bir grubun ya da büyük bir topluluğun amacına ulaşmak için giriştiği eylem ve etkinliklerin kontrolden çıkmasına veya amacından saptırılmasına yönelik faaliyetler anlamına gelir. Provokasyonun gerçekleşmesi için özel çaba sarf eden kişiye de provakator veya tahrikçi denir.[1]
Günümüzde "kışkırtma" ve "provokasyon" sözcükleri arasında nüans farkları oluşmuş durumdadır.[3]
Geçmişten günümüze insanlar, birbirleri ile değişik şekillerde mücadele etmişlerdir. Kimi zaman şirk hakim olmuş, kimi zaman da tevhid hakim olmuştur. Geçmişten günümüze kadar değişmeyen bir şey var: Mekanlar aynı, oyuncular değişmiş. Yine aynı mücadele, farklı şekillerde yapılmaktadır. Mesela yüce dinimiz; fitnenin ne kadar kötü bir şey olduğunu çok güzel bir şekilde açıklamıştır. Yüce Kur'an da ''fitne ölümden daha şiddetlidir'' buyurularak.....
İnsanlar arasına ayırım koyarak oluşan huzur ortamından medet bekleyen ve bunun rantını elde etmek isteyen çevreler vardır. Duyarlı insanlar, yapılan fitne ve fesatlara sağduyu ile yaklaşırken; aciz insanlar da hemen kandırılabilmekte ve insanlar anarşiye sürüklenmektedir. Bu net ortamında da sanal ve özgür ortamı yakalayan zihniyetler, amaçlarına çok kolay ulaşabileceklerini zannetmektedir. Bu gibi kimselerin zihniyeti, tamamiyle ''çamur at izi kalsın'' felsefesine dayanmaktadır.[6]
Durkheim, toplumsal yaşamın canlı tutulması için "suç"u önemli bir unsur olarak görür. Bu düşüncesinin temeli, suça karşı toplumun vereceği tepki ile toplumun biraradalığının artacak veya en azından korunacağı varsayımıdır. Bu düşünceden bakıldığında provokasyonların da böyle bir işlevi olduğu görülür. Komplocu bir bakışla "11 Eylül", Amerikan saldırganlığını şahlandırmak ve buna temel kazandırmak için oluşmuş bir suçtur. Ya da kanıtlı bakışla, "6-7 Eylül Olayları", sermayenin iktidarın "yabancı" olarak gördüğü insanlardan, "bizden" dedikleri insanların eline geçirilmesidir.[2]
Bazı ülkelerde ardı ardına “komplo”lar kurulur, “provokasyon”lar düzenlenir. Ülkemiz bu konuda hayli “bereketli” bir ülkedir. Her dönem muhtelif odaklarca tertiplenen komplo ya da provokasyona maruz kalır. Bazen “uluslararası”, bazen “yerli”, çoğu kez de “iç içe” çalışan komplo ve provokasyon merkezleri, kurdukları tezgâhlarla gündem oluştururlar. Türkiye’nin yakın tarihi, bunların sergiledikleri “operasyon”larla doludur. Böylelikle “siyasetin patolojik yüzü” diyebileceğimiz komplolar, hayatın çekilmez ve ayrılmaz bir parçası haline gelir.[7]
İlgili Yayınlar
- Atilla Akar, "Türkiye Komplolar ve Provokasyonlar Tarihi", Profil Yayıncılık
Kaynaklar
[1] sozluk.ihya.org/sosyal-bilimler-sozlugu/provakasyon.html
[2] sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=provakasyon
[3] www.nedir.net/provokasyon.html
[4] www.toplumdusmani.net/modules/dictionary/detail.php?id=4760
[5] www.turkcebilgi.com/provokasyon/nedir
[6] www.yenidendogus.net/forum/serbest-kuersue/1156-provakasyon-nedir-ne-amacla-yapilir.html
[7] www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=460710
